Τζον Συτιλίδης στο parapolitika.gr: Η Γκίλφοϊλ έχει την εμπιστοσύνη του Τραμπ και μπορεί να ενισχύσει την Ελλάδα στη Μεσόγειο - Η Κρήτη είναι το νέο πεδίο πίεσης της Τουρκίας

Αναμένω επίσης ότι η συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ στον τομέα της αμυντικής τεχνολογίας θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο του περιφερειακού χαρτοφυλακίου της, δεδομένης της θέσης του Ισραήλ ως μιας ακμάζουσας δημοκρατίας που είναι επίσης πλέον η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη της Μέσης Ανατολής, δεύτερη μετά τις ΗΠΑ στην τεχνολογία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και παγκόσμιος ηγέτης στην καινοτομία, τη γνώση και την επιχειρηματική εξειδίκευση.
Η έμφαση που δίνει η κ. Γκίλφοϊλ στην ανάπτυξη του «Κάθετου Διαδρόμου» αποτελεί σημαντική ένδειξη της αυξανόμενης σημασίας της Ελλάδας στην ευρύτερη Ευρώπη. Προβλέπω ότι θα μπορούσε να προωθήσει τη διεύρυνση της τρέχουσας «Πρωτοβουλίας των τριών θαλασσών» σε μια «Πρωτοβουλία των έξι θαλασσών», με την οποία η Ελλάδα θα συνδέει υλικοτεχνικά τους γείτονές της στην ανατολική και κεντρική Ευρώπη με το Αιγαίο, το Ιόνιο και τη Μεσόγειο Θάλασσα, διπλασιάζοντας άμεσα τη θαλάσσια εμβέλεια αυτής της κρίσιμης ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας. Τώρα που η ακρόαση για την επιβεβαίωσή της ολοκληρώθηκε ομαλά, η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ είναι σε θέση να είναι μια εξαιρετική πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Αναμένω σύντομα τη σύσταση της επιτροπής προς την ολομέλεια της Γερουσίας για την έγκρισή της. Εάν δεν υπάρξουν διακοπές στο νομοθετικό ημερολόγιο της Γερουσίας, θα πρέπει να εγκριθεί εντός λίγων εβδομάδων και να φτάσει στην Αθήνα το αργότερο στις αρχές Σεπτεμβρίου, για να ξεκινήσει την θητεία της με γνώμονα την πολιτική. Μαζί της θα είναι ο επερχόμενος αναπληρωτής αρχηγός αποστολής Τζόσουα Χακ, πρώην αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών που επέβλεπε την αμερικανική πολιτική για τη Νότια Ευρώπη και τον Καύκασο. Πρόκειται για έναν ικανό και έμπειρο επαγγελματία διπλωμάτη με εκτεταμένη πολιτική γνώση της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής.

Ως προς τα θέματα που απασχολούν αυτή τη στιγμή την Ελλάδα, πιστεύετε ότι η Τουρκία θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί στα θαλάσσια οικόπεδα της Λιβύης, όπως ανακοίνωσε, παρά του ότι το τουρκολυβικό μνημόνιο απορρίπτεται από τη διεθνή κοινότητα και την Ελλάδα ως «παράνομο και άκυρο»; Η Άγκυρα επιθυμεί πολύ σοβαρά να εδραιώσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πολιτική και στρατιωτική επιρροή στη Λιβύη, καθώς και να ενισχύσει τους ενεργειακούς δεσμούς της με την πλούσια σε υδρογονάνθρακες χώρα. Η Τουρκία διαθέτει ήδη στρατιωτικές βάσεις στο Κατάρ και τη Σομαλία, ενώ η στρατιωτική της παρουσία στη Λιβύη αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ της κυβέρνησης στην Τρίπολη και των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στη Βεγγάζη. Το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ Ελλάδας-Λιβύης προκαλεί σύγχυση εδώ και δεκαετίες, ιδίως δεδομένης της έμφασης της Αθήνας να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση νότια της Γαύδου και όχι της νότιας ακτογραμμής της Κρήτης, ώστε να μεγιστοποιηθεί η διαπραγματευτική επιρροή της Ελλάδας. Το θέμα περιπλέκεται από την έξαρση της παράνομης μετανάστευσης από τη Λιβύη προς την Κρήτη, που προκάλεσε την πρόσφατη αλλαγή της πολιτικής ασύλου από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η ευρύτερη στρατηγική της Τουρκίας για τη «Γαλάζια Πατρίδα» αποσκοπεί στην υπονόμευση της θαλάσσιας κυριαρχίας της Ελλάδας υπό πολυδιάστατη σκοπιά, στο Αιγαίο, στην ανατολική Μεσόγειο νότια του Καστελόριζου και δυτικά της Κύπρου, και τώρα και πάλι στη θάλασσα της Κρήτης. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο βήμα σε μια σειρά διπλωματικών πιέσεων που εκπορεύονται από την Άγκυρα εναντίον της Αθήνας και χρονολογούνται από το 1973, όταν η υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου αναδείχθηκε σε σοβαρή διπλωματική διαφορά μεταξύ των γειτονικών συμμάχων του ΝΑΤΟ. Παραλίγο να ξεσπάσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο τον Ιανουάριο του 1996 για το ζήτημα των Ιμίων, το οποίο στη συνέχεια οδήγησε σε μια σειρά από εδαφικές αμφισβητήσεις «γκρίζων ζωνών» από την Άγκυρα κατά της καθιερωμένης ελληνικής κυριαρχίας σε περισσότερα από 100 ελληνικά νησιά και βραχονησίδες σε όλο το Αιγαίο Πέλαγος. Η απόρριψη του τουρκο-λιβανικού μνημονίου από τη λεγόμενη «διεθνή κοινότητα» έχει νόημα μόνο όσο υπάρχει η ικανότητα και η βούληση της Ελλάδας ή μιας άλλης δύναμης να επιβάλει το διεθνές δίκαιο. Η ειρηνική διπλωματία πετυχαίνει μόνο όταν όλα τα μέρη σέβονται το κράτος δικαίου. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αθήνα ίσως χρειαστεί να εξετάσει τους διάφορους μοχλούς της καταναγκαστικής και της πιο μυώδους διπλωματίας για να επιτύχει τους πολιτικούς, εμπορικούς και νομικούς της στόχους στη θάλασσα της Κρήτης.

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, ανακοίνωσε δεύτερη ανακάλυψη φυσικού αερίου νότια της Κύπρου. Τα κοιτάσματα αυτά στην Ανατολική Μεσόγειο, πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των χωρών της ΕΕ; Στην περίπτωση αυτή αλλάζει η γεωστρατηγική απέναντι στην Τουρκία η οποία θέτει συνεχώς εμπόδια σε οποιαδήποτε ελληνοκυπριακή κίνηση στην Ανατολική Μεσόγειο;

Ναι, αλλά με διπλωματική και εμπορική προσοχή. Η ExxonMobil είναι μία από τις σημαντικότερες ενεργειακές εταιρείες παγκοσμίως και η Qatar Energy είναι ο κορυφαίος προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο. Η κυβέρνηση της Κύπρου έχει δύο εξαιρετικούς εταίρους παγκόσμιας κλάσης για την δυνητική ανάπτυξη αυτής της νέας ανακάλυψης φυσικού αερίου. Ωστόσο, η διαδικασία εμπορικής ανάπτυξης είναι χρονοβόρα, δαπανηρή και αβέβαιη, καθώς οι μελλοντικές γεωπολιτικές εξελίξεις θα μπορούσαν να επιβάλουν την επανεξέταση του τρέχοντος σχεδιασμού και των προσδοκιών. Από διπλωματικής άποψης, είναι σημαντικό η κυβέρνηση Τραμπ να μεταφέρει την πολιτική της υποστήριξη στην περιφερειακή ανάπτυξη υγροποιημένου φυσικού αερίου για πρόσθετο ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Στις αρχές του 2022, η κυβέρνηση Μπάιντεν δημοσιοποίησε απερίσκεπτα την απροθυμία της να υποστηρίξει πολιτικά το σχέδιο αγωγού φυσικού αερίου 3+1 Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ, λόγω ιδεολογικής αντίθεσης στην ανάπτυξη νέων υποδομών υδρογονανθράκων, αλλά και σε μια αποτυχημένη προσπάθεια να πείσει την Τουρκία να γίνει πιο υπεύθυνος παράγοντας στην περιοχή.

Εάν η Ουάσιγκτον θέλει σοβαρά να πείσει τις ευρωπαϊκές χώρες να απεξαρτήσουν την οικονομία τους στο μέτρο του δυνατού από την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, αυτή η ευκαιρία θα πρέπει να ενθαρρυνθεί. Ο ιδιωτικός τομέας - και όχι οποιαδήποτε κυβέρνηση- θα καθορίσει τελικά αν μπορεί να προχωρήσει, αλλά το μήνυμα υποστήριξης της Ουάσιγκτον θα μπορούσε να στείλει ένα ισχυρό θετικό μήνυμα στους δυνητικούς επενδυτές και την απαραίτητη ώθηση στην Άγκυρα ότι η διπλωματική απομόνωση που έχει προκαλέσει η ίδια στην ανατολική Μεσόγειο πρέπει να επανεξεταστεί σοβαρά και να ανατραπεί. Διαφορετικά, η γεωπολιτική ισορροπία στην Ανατολική Μεσόγειο που θα έπρεπε να παράγει ευρύτερη ευημερία και σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή θα μπορούσε να διαταράξει τη λεπτή ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των ενεργειακών εταίρων Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ από τη μία πλευρά και της Τουρκίας, που ανταγωνίζεται αυτές τις πρόσθετες ανακαλύψεις υδρογονανθράκων και δυσανασχετεί για την αυτοπροκαλούμενη απομόνωσή της, από την εξωτερική πλευρά.

Βρίσκεστε στο κέντρο των διπλωματικών διεργασιών στην Ουάσιγκτον. Πώς κρίνετε τις ενισχυμένες σχέσεις Τραμπ - Ερντογάν και πώς επηρεάζουν -αν επηρεάζουν- τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Θα ήθελα να σχολιάσετε επίσης ότι ακόμη δεν έχει οριστεί συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αμερικανό Πρόεδρο.

Ο πρόεδρος Τραμπ δεν έχει κρύψει την επιθυμία του να έχει μια ισχυρή σχέση με τον πρόεδρο Ερντογάν. Παρά την ολοένα και πιο αναξιόπιστη θέση της ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία εξακολουθεί να θεωρείται πολύ σημαντικός παράγοντας για πολλά εθνικά, γεωοικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στη νότια Ευρώπη, την Ευρασία, τις περιοχές των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου, την Κεντρική Ασία και ολόκληρη την Αφρική. Σε πολλά από αυτά τα ζητήματα, η Ουάσιγκτον δεν έχει παρά να συμβουλεύεται την Άγκυρα για τις πολιτικές της εισροές, την εμπειρία της και την ελπιδοφόρα συνεργασία της. Ο ισχυρισμός ότι η Τουρκία δεν είναι πλέον ο στρατηγικός σύμμαχος όπως τον αντιλαμβανόταν κάποτε η Ουάσιγκτον είναι υπαρκτός, αλλά ανεπαρκής. Υπάρχουν πολλές χώρες σε αυτή την επικίνδυνη περιοχή του κόσμου, όπου οι περισσότερες χώρες δεν συμμερίζονται τις δυτικές ιουδαιοχριστιανικές έννοιες της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ατομικών ελευθεριών, με τις οποίες η Ουάσιγκτον και πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναγκαστικά αλληλοεπιδρούν και συνεργάζονται.

Είμαι βέβαιος ότι την κατάλληλη στιγμή τόσο για τον πρόεδρο Τραμπ όσο και για τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη, οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν για να συζητήσουν την ισχυρή και διαρκή στρατηγική σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας και να σφυρηλατήσουν μια ακόμη στενότερη εταιρική σχέση για να αντιμετωπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε από κοινού τα πολλά απαιτητικά ζητήματα που αντιμετωπίζουμε στο τόξο της κρίσης όπου βρίσκεται η Ελλάδα. Όταν η Ουάσιγκτον πρέπει να αντιμετωπίσει όχι μόνο την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον πολυμέτωπο πόλεμο του Ιράν κατά του Ισραήλ, αλλά και τις επιθέσεις κατά της παγκόσμιας ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα που απειλούν πλοία υπό ελληνική σημαία, καθώς και την αυξανόμενη μεταναστευτική κρίση από τη Λιβύη, όπου ο πρόεδρος Τραμπ και ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης μοιράζονται ένα κοινό όραμα για την υπεράσπιση της εδαφικής κυριαρχίας των εθνικών συνόρων έναντι εξωτερικών απειλών, η συνάντηση των συμμαχικών ηγετών αναμένεται να είναι πολύ γόνιμη και αμοιβαία επωφελής.