Συνωστισμός πάνω από τη «ρουλέτα»
Το φάσμα βαλκανοποίησης της Συρίας πλανάται για μία ακόμη φορά πάνω από τη χώρα, παρά τη σπουδή Ε.Ε. και ΗΠΑ να στηρίξουν την προσωρινή κυβέρνηση του Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι (Αχμέντ αλ Σάρα) στη μετά Ασαντ εποχή. Οι πολύνεκρες συγκρούσεις Bεδουίνων και Δρούζων στα ανατολικά της χώρας, που οδήγησαν σε ισραηλινές επιδρομές και άμεση παρέμβαση της Ουάσιγκτον, απέδειξαν πόσο εύθραυστες είναι οι ισορροπίες μεταξύ των μειονοτήτων, πόσο ανίσχυρες είναι οι συριακές δυνάμεις να επιβάλουν την τάξη στη χώρα, καθώς και πόσο έτοιμες είναι οι αντικρουόμενες ξένες δυνάμεις να συνεχίσουν έναν πόλεμο διά αντιπροσώπων. Μόνο που αυτή τη φορά το Ιράν και η Ρωσία έχουν αποδυναμωθεί και δεν παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στη χώρα όσο η Τουρκία, ο βασικός σύμμαχος του Αλ Γκολάνι, και το Ισραήλ.
Η ένταση των τελευταίων ημερών ξεκίνησε όταν Βεδουίνοι σουνίτες έστησαν αυτοσχέδιο φυλάκιο ελέγχου στη Σουέιντα της νότιας Συρίας, επιτέθηκαν και λήστεψαν ένα Δρούζο, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν βίαια επεισόδια και αντίποινα μεταξύ των δύο πλευρών. Οι εθνικές συριακές δυνάμεις έσπευσαν στην περιοχή, αλλά οι Δρούζοι θεώρησαν ότι θα ενισχύσουν τους Βεδουίνους, όντας καχύποπτοι απέναντι στον πρώην τζιχαντιστή Αλ Γκολάνι, που τους είχε υποσχεθεί προστασία κι ενσωμάτωση στην κυβέρνησή του. Ωστόσο μόνο ένας υπουργός της νέας κυβέρνησης είναι Δρούζος και κατέχει το μάλλον ήσσονος σημασίας χαρτοφυλάκιο της Γεωργίας.
Πογκρόμ
ΠογκρόμΑξίζει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν οι Δρούζοι της περιοχής είχαν επανειλημμένως πέσει θύματα θρησκευτικών πογκρόμ αφού θεωρούνται αιρετικοί. Παραφυάδα του Ισμαηλιτισμού, μιας πτέρυγας του σιιτικού Ισλάμ από τον 11ο αιώνα, που δεν αυτοπροσδιορίζονται καν ως μουσουλμάνοι, δημιούργησαν δικές τους παραστρατιωτικές ομάδες για να αμυνθούν. Παράλληλα, διατηρούν στενές σχέσεις με το Ισραήλ, αφού πολλοί συγγενείς τους ζουν στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν –χωρίς να έχουν ισραηλινή υπηκοότητα, για να αποφύγουν τη στράτευση– αλλά και στο εσωτερικό του Ισραήλ, υπηρετώντας μάλιστα και κατέχοντας υψηλόβαθμες θέσεις στον ισραηλινό στρατό.
Επισήμως λοιπόν οι ισραηλινές επιδρομές που εξαπέλυσε το Ισραήλ τις περασμένες ημέρες, ακόμη και στο κέντρο της Δαμασκού, είχαν στόχο να προστατέψουν τους Δρούζους, όπως εξήγησε ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Στην πραγματικότητα, όμως, το Ισραήλ εξακολουθεί να βλέπει με καχυποψία το νέο καθεστώς κι επιμένει σε μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στα σύνορα των δύο χωρών, φοβούμενο μια επανάληψη των γεγονότων της 7ης Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ με εφαλτήριο τη Γάζα.
Παράλληλα, όπως εξηγεί ρεπορτάζ της ισραηλινής εφημερίδας «Χααρέτς», υπάρχουν και μικροπολιτικοί στόχοι πίσω από την υποτιθέμενη αγωνία του Νετανιάχου για την τύχη των Δρούζων της Συρίας. Το κόμμα του, Λικούντ, θέλει να ανακτήσει τις ψήφους των Δρούζων του Ισραήλ, τις οποίες έχασε μετά την κρίση στις σχέσεις που προκάλεσε ο νόμος του έθνους-κράτους το 2018. Αν και συμβολικός, ο νόμος αυτός έδωσε προτεραιότητα στους Εβραίους πολίτες, δημιουργώντας μία κοινωνία δύο ταχυτήτων για τις θρησκευτικές μειονότητες της χώρας.
Είναι άλλωστε σαφές ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θεωρεί πως η διαρκής εμπλοκή της χώρας σε συρράξεις με τους γείτονές της διασφαλίζει την παραμονή του στην εξουσία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ισραηλινές επιδρομές στη Συρία συνέπεσαν με τη δίκη του Νετανιάχου με την κατηγορία της διαφθοράς και σημειώθηκαν λίγες ώρες πριν από την αποχώρηση δύο υπερορθόδοξων κομμάτων-εταίρων του, που στέρησαν από την κυβέρνηση την πλειοψηφία των εδρών στην Κνέσετ. «Το Ισραήλ θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη Συρία και τη Σαουδική Αραβία, ακόμη και να διαχειριστεί τα προβλήματά του με την Τουρκία μέσω απευθείας διαύλων, που υπάρχουν ήδη. Αντ’ αυτού, ο Νετανιάχου επιλέγει να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τη δίκη του για διαφθορά διατηρώντας το Ισραήλ σε έναν αέναο πόλεμο με τους γείτονές του», σχολίασε ο επικεφαλής του γραφείου της Τουρκίας της ιστοσελίδας Middle East Eye, Ραγκίπ Σοϊλού.
Ενδιαφέρουσα είναι η ψυχραιμία που τηρεί προς το παρόν η Τουρκία απέναντι στην κρίση των τελευταίων ημερών. Η Αγκυρα απεύχεται μια σύγκρουση με το Ισραήλ στη Συρία, κυρίως επειδή εποφθαλμιά συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της χώρας μετά τον εμφύλιο. Η προσέλκυση επενδυτών προϋποθέτει τη δημιουργία μιας αίσθησης σταθερότητας και συνέχειας του καθεστώτος.
Κατόπιν παρέμβασης των ΗΠΑ φαίνεται επίσης ότι έχει «παγώσει» η μεταφορά και ανάπτυξη S-400 και τουρκικών drones στην αεροπορική βάση Τ4 της Συρίας, κάτι που θα εκλαμβανόταν ως απειλή για την ισραηλινή κυριαρχία στον εναέριο χώρο της. Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για την παραμονή των ρωσικών βάσεων στη Συρία, αν και δημοσιεύματα εμφανίζουν τη Μόσχα να αναζητά εναλλακτικές λύσεις στη Λιβύη.
Τα αιτήματα ασύλου
Παρά τους νέους φόβους για διαμελισμό της χώρας, οι Σύροι φαίνεται ότι αισθάνονται ασφαλέστεροι μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ, γεγονός που αποτυπώνεται στη μείωση του αριθμού αιτήσεων για άσυλο στην Ευρώπη από Σύρους. Εκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου, την οποία αποκάλυψαν οι Financial Times, κατέγραψε μείωση των αιτήσεων ασύλου από Σύρους πολίτες σε 3.100 τον Μάιο από σχεδόν 16.000 πέρυσι τον Οκτώβριο.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, πάντως, που είχε «παγώσει» την επεξεργασία αιτήσεων ασύλου από Σύρους για επτά μήνες, επανεκκίνησε τη διαδικασία μετά τα πρόσφατα επεισόδια με θύματα Δρούζους.
Αγιούμπ Κάρα: Ερχονται στα χωριά μας και μας αποκαλούν ζώα
Συνέντευξη στον Αθανάσιο Κατσικίδη
Από τα Υψίπεδα του Γκολάν, όπου βρίσκεται, ο Δρούζος πολιτικός και πρώην υπουργός στην κυβέρνηση Νετανιάχου, Αγιούμπ Κάρα, μιλάει στην «Κ» για την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στην κοινότητα των Δρούζων στη Συρία. «Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη», δηλώνει. «Οι Βεδουίνοι και οι δυνάμεις του Αλ Σάρα καταστρέφουν τα πάντα στη Σουέιντα (περιοχή που ελέγχεται από Δρούζους) και στις γύρω περιοχές. Χρειαζόμαστε βοήθεια και υποστήριξη για να σταματήσουμε τη βία και τον εξτρεμισμό».
Σύμφωνα με τον Κάρα, ο οποίος είναι ο πρώτος Δρούζος που ανέλαβε χαρτοφυλάκιο σε ισραηλινή κυβέρνηση, σήμερα ο πληθυσμός των Δρούζων, μιας εθνοτικής ομάδας που κατοικεί στα σύνορα Συρίας, Ισραήλ και Λιβάνου, ανέρχεται σε περίπου ένα εκατομμύριο στη Συρία και 150.000 στο Ισραήλ. Τον ρωτάμε πώς ξεκίνησε η αιματηρή αντιπαράθεση στα χωριά των Δρούζων, που έχει ήδη οδηγήσει σε τουλάχιστον 350 νεκρούς, και εξηγεί ότι το πρόβλημα εμφανίστηκε από τις πρώτες ημέρες της νέας συριακής διακυβέρνησης. «Η νέα κυβέρνηση έχει επιβάλει τον εξτρεμισμό. Ερχονται στα χωριά μας και μας αποκαλούν “ζώα”. Μας λένε, στα αραβικά, ότι η λύση είναι η ισλαμοποίηση. Αυτά τα λένε καθημερινά, ενώ στα αγγλικά αλλάζουν εντελώς τα μηνύματά τους», περιγράφει.
«Πρέπει να γνωρίζετε», σημειώνει, «ότι εδώ και καιρό προσπαθούν να εξοντώσουν τους Δρούζους. Διασπείρουν μίσος απέναντι σε όποιον δεν είναι μουσουλμάνος και σουνίτης. Θέλουν είτε να προσηλυτίσουν τον πληθυσμό, είτε να τους διώξουν από τη Συρία, είτε να τους σκοτώσουν».
Από τα σύνορα Ισραήλ – Συρίας, όπου τις τελευταίες ημέρες πολλοί Δρούζοι επιχειρούν να περάσουν στο ισραηλινό έδαφος, ο Κάρα σημειώνει ότι η Δύση αγνοεί όσα συμβαίνουν: «Στις περιοχές των Δρούζων συντελείται γενοκτονία. Εχουν σκοτώσει εκατοντάδες ανθρώπους και άλλοι τόσοι έχουν τραυματιστεί, έρχονται και καίνε τα σπίτια των Δρούζων και κανείς δεν ενδιαφέρεται. Τελικά, μόνο το Ισραήλ έσωσε την κατάσταση».
«Διασπείρουν μίσος απέναντι σε όποιον δεν είναι μουσουλμάνος και σουνίτης. Θέλουν είτε να προσηλυτίσουν τον πληθυσμό, είτε να τους διώξουν, είτε να τους σκοτώσουν».
«Αυτή τη στιγμή είμαι στα σύνορα», δηλώνει, «και προσπαθούμε να πιέσουμε την κυβέρνηση να τα ανοίξει. Θέλουμε να βοηθήσουμε τους Δρούζους, τις γυναίκες, τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, να περάσουν για ανθρωπιστικούς λόγους».
Με το Ισραήλ να ελέγχει πλέον το σύνολο των Υψιπέδων του Γκολάν μετά την πτώση Ασαντ, τίθεται το ερώτημα αν η κυβέρνηση Νετανιάχου σκοπεύει να προσαρτήσει τη Σουέιντα και άλλες περιοχές των Δρούζων και να επεκταθεί στα νότια της Συρίας.
Ο Κάρα, που διατηρεί στενές επαφές με την ισραηλινή ηγεσία, διευκρινίζει: «Το Ισραήλ δεν θέλει να ελέγχει την περιοχή. Θα παραμείνει μόνο μέχρι να τεθούν όλα υπό έλεγχο. Η κυβέρνηση γνωρίζει πως αν δεν είναι εκεί οι Δρούζοι να υπερασπίζονται τα σύνορα και να πολεμούν την τρομοκρατία, το Ισραήλ θα κινδυνεύσει από επιθέσεις». Στην ερώτηση αν η Αγκυρα έχει παίξει ρόλο στις συγκρούσεις, απαντά κατηγορηματικά. Αν και στο παρελθόν είχε στηρίξει την επαναπροσέγγιση Ισραήλ – Τουρκίας, σήμερα βλέπει διαφορετικά τα πράγματα. «Η Τουρκία προσπαθεί να “καταλάβει” τη Συρία και να αντικαταστήσει την ιρανική επιρροή. Το Ισραήλ δεν το αποδέχεται και δεν δίνει καμία ευκαιρία για κάτι τέτοιο. Οι Τούρκοι στηρίζουν τη Δαμασκό και τον εξτρεμισμό της, όπως υποστηρίζουν τη Χεζμπολάχ και κάθε φονταμενταλιστική οργάνωση. Δεν θέλουν να αποδεχθούν ότι έχουμε (το Ισραήλ) περισσότερη δύναμη στην περιοχή».
Μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Δαμασκό την Τετάρτη και την παρέμβαση Ουάσιγκτον και Αγκυρας, ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας ανακοίνωσε πως η προστασία των Δρούζων αποτελεί προτεραιότητα και ότι θα ζητηθούν ευθύνες από όσους τους κακοποίησαν. Παράλληλα, το συριακό υπουργείο Αμυνας γνωστοποίησε ότι αποσύρει τις δυνάμεις του από τη Σουέιντα, μεταβιβάζοντας την ευθύνη της περιοχής σε τοπικές δυνάμεις και Δρούζους σεΐχηδες.
Ο Κάρα, ωστόσο, εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με την κατάπαυση του πυρός και τις δεσμεύσεις της Δαμασκού. Παραμένει ανήσυχος για το μέλλον: «Το βασικό πρόβλημα στην περιοχή είναι ο εξτρεμισμός. Οι Δρούζοι αναγκάστηκαν να πολεμήσουν. Δεν είχαν άλλη επιλογή. Οι δυνάμεις του Αλ Σάρα νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα στην πίστη και πιστεύουν ότι όποιος δεν είναι σαν κι αυτούς πρέπει να καταστραφεί, συμπεριλαμβανομένων και των χωριών μας». «Θα αντέξει η κατάπαυση του πυρός;», ρωτάμε. «Είναι στο χέρι της Δαμασκού πώς θα συμπεριφερθεί. Αν θέλουν πόλεμο, το Ισραήλ είναι προετοιμασμένο. Αν θέλουν ειρήνη, είμαστε έτοιμοι και γι’ αυτήν».
Content Original Link:
" target="_blank">
