Ο Αμπάς Μιλάνι στο ΒΗΜΑ: «Το Ιράν δεν έχει τις δυνατότητες για ολοκληρωτικό πόλεμο»
Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν μαίνεται, όμως ο Ιρανός Αμπάς Μιλάνι, καθηγητής Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης, επικεφαλής του προγράμματος ιρανικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συγγραφέας, διατηρεί την ψυχραιμία του.
Η φωνή του από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής στην Καλιφόρνια ακούγεται σταθερή καθώς αναλύει τις εξελίξεις για το «Βήμα». Επικριτής του ιρανικού καθεστώτος, θεωρεί ότι η μόνη λύση για το Ιράν είναι πολιτική και όχι στρατιωτική, ενώ ξεχωρίζει τις γυναίκες του Ιράν για τη δύναμή τους κατά της τρομοκρατίας του καθεστώτος – «Εσείς οι Ελληνες ξέρετε από τη χούντα των συνταγματαρχών τι σημαίνει τρομοκρατία ενός καθεστώτος» λέει.
Ο Μιλάνι σπούδασε στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του 1960 και αργότερα εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης. Το καθεστώς του σάχη τον φυλάκισε ως «ανατρεπτικό στοιχείο» στη διαβόητη φυλακή Εβίν. Και το 1987 το θεοκρατικό καθεστώς τον κατηγόρησε ως πράκτορα της CIA και τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το Ιράν. Εκτοτε δεν έχει επιστρέψει.
Το ιρανικό καθεστώς τελεί υπό κατάρρευση; Επειδή συχνά περιγράφεται ως διεφθαρμένο και απεχθές στους πολίτες του.
«Η συντριπτική πλειοψηφία των Ιρανών, το 80%-90%, απεχθανόταν το καθεστώς πριν από τον πόλεμο. Το καθεστώς βρίσκεται όντως στο χείλος της κατάρρευσης. Αλλά, ξέρετε, τα καθεστώτα που καταρρέουν κατορθώνουν να επιβιώσουν, εκτός και αν υπάρξει βιώσιμη εναλλακτική λύση και οι κατάλληλες διεθνείς συνθήκες ή αν εξαντληθούν εντελώς οι πόροι που το καθεστώς διαθέτει για να καταπιέζει τον λαό. Δεν ξέρω πόσο σύντομα θα συμβεί, νομίζω όμως ότι αυτό το καθεστώς ανήκει ήδη στην Ιστορία».
Το 1979 ο κόσμος ήλπιζε ότι αυτό το καθεστώς θα έφερνε δημοκρατία στο Ιράν.
«Αυτή ήταν η υπόσχεση, δεν ήταν απλώς ελπίδα. Τον τελευταίο μήνα πριν επιστρέψει στο Ιράν, ο Χομεϊνί υποσχέθηκε μια εκκοσμικευμένη δημοκρατία, στο πρότυπο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Και μετά υπαναχώρησε. Και επί σαράντα πέντε χρόνια τώρα το καθεστώς είναι μια δογματική θεοκρατία».
«Πολλοί πιστεύουν ότι ο μεγαλύτερος εχθρός του Ιράν είναι το ίδιο το καθεστώς»
Ιστορικά, το ιρανικό καθεστώς έχει βρεθεί ποτέ σε τόσο δύσκολη θέση όσο σήμερα;
«Οχι και αυτό συμβαίνει επειδή έχει χάσει τη στήριξη του λαού. Το 1979 είχε λαϊκή υποστήριξη, είχε κληρονομήσει μια πολύ βιώσιμη οικονομία, διέθετε 25 δισ. δολάρια σε αποθέματα εκτός Ιράν, σχεδόν 100 δισ. σε σημερινά χρήματα. Τα σπατάλησε όλα κυνηγώντας εξωφρενικές ιδέες, όπως η δημιουργία μιας σιιτικής αυτοκρατορίας και η καταστροφή του Ισραήλ. Και κάθε φορά που επιχειρούσε μια άλλη τρέλα, έχανε και τη στήριξη ενός ακόμη τμήματος του πληθυσμού».
Οι Ιρανοί αντιλαμβάνονται την επίθεση του Ισραήλ ως επίθεση στη χώρα ή στο καθεστώς;
«Το τοπίο είναι διχασμένο. Πολλοί πιστεύουν ότι ο μεγαλύτερος εχθρός του Ιράν είναι το ίδιο το καθεστώς. Για παράδειγμα, διάσημοι ιρανοί σκηνοθέτες, όπως ο Τζαφάρ Παναχί, δήλωσαν πρόσφατα ξεκάθαρα: Οχι στον πόλεμο, όχι στον εμπλουτισμό ουρανίου, όχι στο καθεστώς. Το μήνυμα είναι σαφές: ο λαός δεν θέλει πόλεμο, δεν θέλει το καθεστώς και δεν θέλει το ανόητο πυρηνικό πρόγραμμα που θα καταστρέψει τη χώρα. Το καθεστώς υποκρίνεται ότι θέλει εμπλουτισμό ουρανίου, αλλά όχι τη βόμβα. Αν δεν τη θέλεις, τότε γιατί θέλεις εμπλουτισμό ουρανίου;».
Ισχυρίζονται ότι είναι για ειρηνικούς σκοπούς.
«Αυτά είναι ανοησίες. Αν ήθελαν ειρηνικό πρόγραμμα, ας ακολουθούσαν το μοντέλο της Νότιας Κορέας, όχι της Βόρειας. Η Νότια Κορέα απαρνήθηκε τον εμπλουτισμό του ουρανίου για να μη δημιουργεί υποψίες ότι θέλει να δημιουργήσει ατομική βόμβα. Και αντ’ αυτού, ανέπτυξε την τεχνολογία της. Το Ιράν δεν ήθελε πραγματικά ειρηνικό πρόγραμμα. Ταυτόχρονα, το Ιράν απειλεί το Ισραήλ. Ομως το Ισραήλ δεν επρόκειτο να περιμένει παθητικά. Θα χτυπήσει όταν το Ιράν είναι πιο αδύναμο – και αυτό ακριβώς συνέβη τώρα. Το ιρανικό καθεστώς είναι αποκομμένο από την παγκόσμια πραγματικότητα. Αντί να διαπραγματευτεί σοβαρά, περίμενε υπερβολικά πολύ».
«Η λύση είναι πολιτική, είναι η επιστροφή της δημοκρατίας στο Ιράν, όχι η στρατιωτική επέμβαση»
Η Τεχεράνη θα υποχωρήσει όσο αυξάνονται οι απώλειες;
«Το καθεστώς λέει «θα καταστρέψουμε την Αμερική», αλλά νομίζω ότι θέλουν διαπραγμάτευση. Δεν θέλουν να το πουν «παράδοση», αλλά περί αυτού πρόκειται».
Στόχος του Ισραήλ είναι και η αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν;
«Δεν γνωρίζω τις προθέσεις του Νετανιάχου, πιστεύω ότι ο ελάχιστος στόχος του είναι η καταστροφή των ιρανικών πυρηνικών υποδομών και ο μέγιστος, ίσως, η αλλαγή καθεστώτος. Πιστεύω όμως ότι η λύση είναι πολιτική, είναι η επιστροφή της δημοκρατίας στο Ιράν, όχι η στρατιωτική επέμβαση».
Δίνετε ιδιαίτερη σημασία στη δύναμη των γυναικών του Ιράν για τον ρόλο τους στη αλλαγή του καθεστώτος.
«Είναι οι πιο δυνατές! Οταν γραφτεί η ιστορία του καθεστώτος, θα φανεί ότι αυτές το ράγισαν. Οι γυναίκες, με ειρηνικά μέσα, με το δικαίωμα να επιλέξουν τι θα φορέσουν, γκρέμισαν το κλίμα τρομοκρατίας».
Και όσοι στην ευρωπαϊκή Αριστερά λένε ότι «είναι δικαίωμά σου να φοράς μαντίλα»;
«Το ίδιο ισχύει και για όποιον δεν θέλει. Το να λέμε ότι το ιρανικό καθεστώς έχει το δικαίωμα να επιβάλλει ενδυμασία και ότι αυτό είναι προοδευτικό είναι γελοίο».
«Ο Ερντογάν καταδίκασε το Ισραήλ, αλλά η Τουρκία δεν θέλει ένα ισχυρό Ιράν»
Πώς κρίνετε τους συμμάχους του Ιράν, τη Ρωσία και την Κίνα;
«Βλέπουν ότι το Ιράν χάνει. Εχουν ήδη ποντάρει στη Σαουδική Αραβία. Μαζί της η Κίνα υπέγραψε τη μεγαλύτερη συμφωνία, όχι με το Ιράν».
Το Πακιστάν ή η Τουρκία μπορούν να βοηθήσουν το Ιράν;
«Μόνο σε επίπεδο ρητορικής. Ο Ερντογάν καταδίκασε το Ισραήλ, αλλά η Τουρκία δεν θέλει ένα ισχυρό Ιράν. Θέλει ένα αδύναμο Ιράν για να κυριαρχεί η ίδια στην περιοχή».
Υπάρχουν ήδη συζητήσεις για την «επόμενη μέρα» στο Ιράν. Θα έχει ρόλο η οικογένεια Παχλαβί του ανατραπέντος σάχη;
«Εχουν σίγουρα έναν ρόλο. Εχουν υποστήριξη, ειδικά εκτός του Ιράν. Εχουν πολιτικό κεφάλαιο, αλλά όχι μονοπώλιο. Το κλειδί όμως είναι ο λαός στο εσωτερικό».
Τι πιστεύετε για τον Τραμπ;
«Δεν ξέρουμε τις προθέσεις του. Ισως θέλει απλά να τερματίσει το πυρηνικό πρόγραμμα, ίσως και αλλαγή καθεστώτος. Αλλά δεν θέλει στρατιωτική εμπλοκή. Αν εμπλακούν οι ΗΠΑ, θα είναι στο τέλος της σύρραξης, συμβολικά. Ωστόσο ο κίνδυνος αντίδρασης του Ιράν είναι υπαρκτός».
Είστε αισιόδοξος για τις εξελίξεις;
«Δεν πιστεύω ότι το Ιράν μπορεί να προχωρήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο. Δεν έχει τις δυνατότητες. Αν το κάνει, θα επέμβουν οι ΗΠΑ και θα καταστραφεί. Το καθεστώς πάντως δεν νοιάζεται για τον λαό του. Εχει τοποθετήσει εγκαταστάσεις φυγοκέντρισης σε κατοικημένες περιοχές».
Content Original Link:
" target="_blank">
