Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «ξηλώνει» την ΚΑΠ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρήκε νέο τρόπο να αποφύγει τις διαμαρτυρίες των αγροτών: Μεταθέτει το πρόβλημα στις εθνικές κυβερνήσεις.
Σύμφωνα με προσχέδιο της αγροτικής πολιτικής της ΕΕ μετά το 2027, που διέρρευσε και περιήλθε στην κατοχή του POLITICO, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ετοιμάζεται να αναδιαμορφώσει το σύστημα επιδοτήσεων της ΕΕ, με τρόπο που διατηρεί μεν τον αγροτικό προϋπολογισμό ζωντανό, αλλά μεταφέρει τις πολιτικές συγκρούσεις στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), μία από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες πολιτικές της ΕΕ, θα επιβιώσει τυπικά. Στην πράξη, όμως, ενσωματώνεται σε ένα ευρύτερο εθνικό χρηματοδοτικό πακέτο, μαζί με τα περιφερειακά και τα διαρθρωτικά ταμεία, αφήνοντας στους υπουργούς Γεωργίας τη μάχη για τη διανομή ενός συρρικνωμένου προϋπολογισμού σε εθνικό επίπεδο.
Όπως αναφέρει το Politico, η επανεξέταση των αγροτικών επιδοτήσεων είναι μέρος του ευρύτερου σχεδίου της φον ντερ Λάιεν για αναθεώρηση του επταετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, δημιουργώντας ανταγωνισμούς μεταξύ τομέων, περιοχών και υπουργείων, καθώς οι Βρυξέλλες προσπαθούν να εξυπηρετήσουν περισσότερες προτεραιότητες με λιγότερα χρήματα. Αυτό σημαίνει ότι και η ΚΑΠ πρέπει να κάνει περισσότερα με λιγότερα, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει χρέος από την εποχή του Covid, αυξημένες ανάγκες για άμυνα και έναν στασιμό προϋπολογισμό.
Η Επιτροπή, η οποία θα παρουσιάσει επίσημα την πρότασή της την Τετάρτη, παρουσιάζει αυτό το σχέδιο ως «απλοποίηση».
Μεταφορά του προβλήματος
Η ΚΑΠ υπήρξε για καιρό μία από τις μεγαλύτερες γραμμές του προϋπολογισμού της ΕΕ, διοχετεύοντας σχεδόν 400 δισ. ευρώ σε αγροτικές περιοχές κάθε επτά χρόνια.
Στα χαρτιά, η Επιτροπή επιμένει ότι η ΚΑΠ παραμένει πυλώνας της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Πίσω από κλειστές πόρτες, ο Επίτροπος Γεωργίας Κριστόφ Χάνσεν έδωσε σκληρή μάχη για να διατηρήσει μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης. Το τελικό μέγεθος του προϋπολογισμού δεν έχει ακόμη οριστεί, αλλά ορισμένες «κόκκινες γραμμές» του Χάνσεν μπήκαν στο προσχέδιο, όπως οι άμεσες ενισχύσεις και ένα μεγαλύτερο πακέτο για τους νέους αγρότες. Όμως πλέον οι πολιτικές συνέπειες περνούν στις εθνικές κυβερνήσεις.
Από το 2028, οι υπουργοί Γεωργίας θα πρέπει να αποφασίσουν ποιος θεωρείται «ενεργός αγρότης» και πώς θα στοχεύσουν την εισοδηματική στήριξη με αυστηρότερα κριτήρια. Οι Βρυξέλλες προτείνουν να δοθεί προτεραιότητα σε μικρές εκμεταλλεύσεις, νέους αγρότες, γυναίκες στον αγροτικό τομέα και παραγωγούς σε ορεινές περιοχές — χωρίς όμως δεσμευτικούς κανόνες.
Όσο περισσότερη γη καλλιεργείς, αναφέρει το προσχέδιο, τόσο λιγότερα χρήματα της ΕΕ θα λαμβάνεις ανά εκτάριο. Οι επιδοτήσεις για τους μεγαλοϊδιοκτήτες γης θα περιοριστούν στις 100.000 ευρώ, μια παλιά αλλά αμφιλεγόμενη πρόταση που οι αγροτικές ενώσεις πολεμούν εδώ και χρόνια. Πλέον η εφαρμογή της εναπόκειται στις εθνικές κυβερνήσεις.
Υπάρχουν ανησυχίες πως οι διαφορετικές εθνικές προσεγγίσεις θα οδηγήσουν σε ένα μωσαϊκό διαφορετικών και ανταγωνιστικών αγροτικών συστημάτων στα 27 κράτη-μέλη.
Αλλά για τους υπουργούς Γεωργίας, αυτή η μεταρρύθμιση είναι επίσης πολιτικά επικίνδυνη, αφού τους αναγκάζει να υπερασπιστούν τις χρηματοδοτήσεις των αγροτών εντός της χώρας τους. Όταν τα κονδύλια της ΚΑΠ συγχωνεύονται με άλλα ταμεία, υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν προς όφελος άλλων υπουργείων.
«Η Κοινή Αγροτική Πολιτική λειτουργεί καλά και είναι ουσιώδης για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Δεν πρέπει να καταστρέψουμε κάτι που δουλεύει», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Πορτογάλος Υπουργός Γεωργίας Ζοζέ Μανουέλ Φερνάντες κατά τη διάρκεια συνάντησης υπουργών στις Βρυξέλλες.
Η συγχώνευση αγροτικών και περιφερειακών ταμείων, πρόσθεσε, κινδυνεύει να μετατρέψει τα κονδύλια της ΚΑΠ σε «ένα ελεύθερο για όλους».
Μικρότερο ταμείο, μεγαλύτεροι πονοκέφαλοι
Προς το παρόν, η Επιτροπή επιμένει ότι η βασική χρηματοδότηση για την αγροτική πολιτική παραμένει προστατευμένη. Η εσωτερική «εξέγερση» του Χάνσεν στο κτίριο της Επιτροπής (Berlaymont) εξασφάλισε ότι το σύστημα άμεσης στήριξης δεν θα εξαφανιστεί εντελώς.
Όμως, ακόμα και αν η δομή της ΚΑΠ επιβιώσει τυπικά, ο προϋπολογισμός της αναμένεται να μειωθεί. Πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν περικοπές της τάξης του 15% έως 25% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα.
Αυτός είναι και ο λόγος που η Επιτροπή δίνει έμφαση σε έννοιες όπως «αποδοτικότητα», «ευελιξία» και «στοχοθέτηση» — λέξεις-κλειδιά που στην πράξη σημαίνουν ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις.
Οι αγρότες ανησυχούν ότι η ενσωμάτωση της γεωργίας σε ένα ευρύτερο προϋπολογιστικό πλαίσιο θα διευκολύνει ακόμη περισσότερο τα υπουργεία Οικονομικών να αποσπάσουν κονδύλια της ΚΑΠ για άλλες προτεραιότητες. Και ενώ το διαρρεύσαν κείμενο υπόσχεται συνεχή στήριξη στην παραγωγή τροφίμων, αναφέρεται ταυτόχρονα και σε νέους στόχους, όπως η πράσινη τεχνολογία, η αμυντική ετοιμότητα και η ανταγωνιστικότητα.
«Το σχέδιο αυτό είναι απαράδεκτο για την αγροτική κοινότητα», δήλωσε ο Λικ Βερνέ της ομάδας Farm Europe. «Οι αγρότες στηρίζουν τις πολιτικές της ΕΕ — όλες οι δημοσκοπήσεις το δείχνουν. Αντ’ αυτού, θα λάβουν ένα χαστούκι στο πρόσωπο και όχι μήνυμα στήριξης».
«Το σχέδιο που έχει ετοιμάσει η φον ντερ Λάιεν είναι εντελώς αποσυνδεδεμένο από την πραγματικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας», πρόσθεσε.
Το πρώτο σημάδι ότι η μεταρρύθμιση αυτή μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ θα μπορούσε να εμφανιστεί ήδη από την Τετάρτη, όταν οι αγρότες σχεδιάζουν να επιστρέψουν με τα τρακτέρ τους στις Βρυξέλλες, την ίδια μέρα που η Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσημα την πρότασή της.
Η πραγματική μάχη, όμως, μόλις ξεκινά. Το σχέδιο θα πυροδοτήσει πολυετείς διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις εθνικές κυβερνήσεις, αφήνοντας άφθονο χρόνο για νέες συγκρούσεις σχετικά με τη διαχείριση των ευρωπαϊκών αγροτικών κονδυλίων.
Content Original Link:
" target="_blank">
