SAFE: Πώς μέσα σε 3 μήνες άλλαξαν όλα για την Τουρκία και άνοιξε ο δρόμος για τη "δεξαμενή" των 150 δισ. του ReArm Europe - Γιατί Ελλάδα και Κύπρος δεν μπλόκαραν την απόφαση της ΕΕ
Το πρόγραμμα SAFE και η συμμετοχή της Τουρκίας Το πρόγραμμα παρουσιάστηκε τον Μάρτιο από την Κομισιόν προκειμένου να καλύψει ένα ευρύ σχέδιο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και την αύξηση της παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού και πυρομαχικών. Με τη χθεσινή συμφωνία δόθηκε πράσινο φως στη συμμετοχή της Τουρκίας στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ που αποτελεί μέρος του προγράμματος ReArm Europe συνολικού ύψους 800 δισ. ευρώ. Ο μηχανισμός προβλέπει ότι η Τουρκία και τα υπόλοιπα τρίτα κράτη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορούν να ξεπεράσουν στην απορρόφηση κονδυλίων το 35% και δεν θα έχουν απευθείας πρόσβαση στα κοινοτικά κονδύλια. Διπλωματικές πηγές διευκρίνιζαν χθες ότι «ο Κανονισμός είναι ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, περιορισμένης διάρκειας τεσσάρων ετών» διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς ότι ανοίγει τον δρόμο για μόνιμη συμμετοχή τρίτων χωρών στα εξοπλιστικά προγράμματα της ΕΕ.
Μέχρι τον Μάρτιο, λίγοι ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να εισέλθει στο πρόγραμμα. Όμως, παρά τις αντιρρήσεις που εξέφρασαν εξαρχής Ελλάδα και Κύπρος, η Τουρκία κατάφερε να προλειάνει το έδαφος ένταξής της προβάλλοντας την ισχυρή Αμυντική της Βιομηχανία και εκμεταλλευόμενη την αδύναμη θέση στην οποία βρέθηκε η ΕΕ με την απόσυρση της στήριξης της αμερικανικής αμυντικής «μηχανής» και με εμπλοκή στον πόλεμο της Ουκρανίας που απειλεί να καταπιεί ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Κινήθηκε αρκετά νωρίς κάνοντας συμπράξεις με ευρωπαϊκές εταιρείες, ισπανικές και ιταλικές με κορυφαία την εξαγορά της ιταλικής Piaggio από την Baykar και τη συνεργασία με την Leonardo και σαν έτοιμη από καιρό προέβαλε ως μια κάποια λύση στο αμυντικό πρόβλημα της ΕΕ.
Ήταν η εποχή που τόσο η Γερμανία, όσο και η Ιταλία και Ισπανία ήραν τις επιφυλάξεις τους έναντι της Τουρκίας. Το κείμενο που υπεγράφη χθες ορίζει πως τουλάχιστον τρεις χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν για να υποβάλλουν αιτήματα χρηματοδότησης από το πρόγραμμα SAFE για αμυντικά έργα, είτε πρόκειται για παραγγελίες πυρομαχικών και πυραύλων, είτε στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή εξοπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες στο κείμενο που υπογράφτηκε δεν γίνεται ευθεία αναφορά στην Τουρκία, ενώ κάποια από τα κράτη μέλη με προεξάρχουσα τη Γερμανία δεν ήθελε διατύπωση εξαίρεσης της Άγκυρας.
Ποια είναι τα «όπλα» στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ποια τα ανταλλάγματα που θα ζητήσει η Ελλάδα
Ωστόσο, η Ελλάδα δεν καταθέτει τα «όπλα» που έχει στα χέρια της και πρώτα από όλα την ισχυρή της θέση μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα προέβαλε εξαρχής το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να γίνει δεκτή στο ευρωπαϊκό αμυντικό οικοδόμημα χώρα που δεν σέβεται τις αρχές και τις αξίες της Ένωσης και καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην κατεύθυνση αυτή στο χθεσινό κείμενο του κανονισμού διατυπώνεται σαφώς ότι η συμμετοχή τρίτης χώρας δεν πρέπει να απειλεί τα συμφέροντα της Ε.Ε. και των κρατών-μελών της.
Επιπλέον, η Αθήνα, την περασμένη Τετάρτη ζήτησε από την Κομισιόν να υπάρξει συμπληρωματική δήλωση που επισυνάφθηκε στα πρακτικά του Coreper, και με την οποία θα δεσμεύεται για τη χρήση του άρθρου 212 που προβλέπει ότι «οι συμφωνίες οικονομικού, χρηματοδοτικού και τεχνικού περιεχομένου της Ένωσης με τους υποψήφιους εταίρους αποφασίζονται με ομοφωνία».
Επιπροσθέτως η χώρα μας κατέθεσε εθνική δήλωση με την οποία εκφράζει την πεποίθηση ότι «η Κομισιόν και οι εταίροι θα σεβαστούν τις θεμελιώδεις αρχές σε όλα τα στάδια της εφαρμογής του SAFE» και πως οι συμπεφωνημένες διατάξεις και ρυθμίσεις του μηχανισμού δεν θα αποτελέσουν «προηγούμενο» για μελλοντικά αμυντικά προγράμματα της Ευρώπης. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές, υποστηρίζουν ότι «η Ελλάδα κατάφερε να περιληφθεί στο άρθρο 16 του Κανονισμού SAFE, σχετικά με τους κανόνες επιλεξιμότητας εταιρειών και οντοτήτων τρίτων χωρών, ως προϋπόθεση η συνεκτίμηση των συμφερόντων της ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ και των κρατών – μελών».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία με την οποία καταρτίστηκε το πρόγραμμα SAFE χαρακτηρίστηκε «αμφιλεγόμενη» καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαλούμενη μία ρήτρα έκτακτης ανάγκης παρέκαμψε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκαλώντας την αντίδραση της Προέδρου του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα. Η κ. Μέτσολα με επιστολή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Προεδρία του Συμβουλίου απείλησε να προσφύγει στο δικαστήριο και πάντως δεν υπάρχουν νεότερα εάν η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου έλαβε απάντηση, μέχρι στιγμής στην επιστολή της.
Όπως και να έχει, όμως, η συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κακό προηγούμενο και να αμβλύνει το ισχυρό χαρτί της Αθήνας έναντι του επιδιώξεων της γειτονικής μας χώρας.
Content Original Link:
" target="_blank">
