Οι "μαϊμού" βιοκαλλιέργειες στο μικροσκόπιο: Πιστοποιήσεις-εξπρές, επιδοτήσεις-µαµούθ και τριπλάσιες τιµές πίσω από τα βιολογικά προϊόντα
Βιολογικά προϊόντα: Καμία εγγύηση, υψηλό το κόστος
Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι για αυτά τα προϊόντα, ο καταναλωτής πληρώνει δύο ή και τρεις φορές περισσότερο, χωρίς να έχει καμία απολύτως διασφάλιση ότι αυτό που φτάνει στο πιάτο του είναι πράγματι βιολογικό ή έστω πιο υγιεινό. Όπως εξηγεί στην «Απογευματινή» ο βιολόγος, επιστήμονας τροφίμων και διαχειριστής του ενημερωτικού ιστότοπου cibum.gr, Νικόλαος Γδοντέλης: «Ο έλεγχος περιλαμβάνει δειγματοληψία και ανάλυση για την παρουσία υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, αλλά και έρευνα στο σύστημα παραγωγής: τι πιστοποιημένα από την ΕΕ φυτοπροστατευτικά χρησιμοποιεί ο παραγωγός».
Παρ' όλα αυτά, όπως διευκρινίζει, «αν κάποιος παραγωγός ή εταιρεία θελήσει να εμπορευθεί και μη βιολογικά προϊόντα κάτω από τον ίδιο ΑΦΜ, οι μηχανισμοί ελέγχου δύσκολα μπορούν να το εντοπίσουν. Για απόλυτη ασφάλεια, απαιτείται δειγματοληψία προϊόν-προς-προϊόν, κάτι ανέφικτο λόγω περιορισμένων πόρων και χρόνου. Έτσι, βασιζόμαστε στην αρχή του αυτοελέγχου».
Ελκυστικά τα οικονομικά κίνητρα για τους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων
Οι βιολογικές καλλιέργειες αποφέρουν στον παραγωγό κατά μέσο όρο 50% υψηλότερο εισόδημα συγκριτικά με τις συμβατικές, ενώ η Κοινή Αγροτική Πολιτική ενισχύει γενναιόδωρα τη στροφή προς την πράσινη γεωργία και κτηνοτροφία.
Η ευρωπαϊκή αγορά βιολογικών προϊόντων συνεχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία. Στην Ελλάδα, το 2002 τα βιολογικά προϊόντα κάλυπταν μόλις το 2% της συνολικής κατανάλωσης τροφίμων. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε 4% το 2003 και σήμερα κυμαίνεται μεταξύ 6% και 10%, ανάλογα με το προϊόν. Για το 2024, ο τζίρος της λιανικής αγοράς βιολογικών στην Ελλάδα ανήλθε στα 66 εκατ. ευρώ, όταν στην Ιταλία έφτασε τα 3,66 δισ. ευρώ, στη Γαλλία τα 12,08 δισ. ευρώ και στη Γερμανία τα 15,3 δισ. ευρώ.
«Μαϊμού» παραγωγοί και φαντάσματα
Την ίδια ώρα, στην εγχώρια βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, και κυρίως στη μελισσοκομία, παρατηρείται έξαρση φαινομένων «φαντασμάτων» – μονάδων και παραγωγών που δεν υπάρχουν στην πράξη ή εμφανίζονται ως βιολογικοί χωρίς να είναι. Όπως δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, «υπάρχουν ελεγχόμενοι από προγράμματα βιολογικής παραγωγής που αποφεύγουν τον έλεγχο και στη συνέχεια… εξαφανίζονται».
Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο φιάσκο στη βιολογική μελισσοκομία, όταν -με αφορμή την υποβολή αιτήσεων στις αρχές Ιουλίου- από τις προβλεπόμενες επιδοτήσεις ύψους 18 εκατ. ευρώ, οι αιτήσεις εκτοξεύτηκαν στο εξωπραγματικό ποσό των 166 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, οι βιοκαλλιεργητές στην Ελλάδα ήταν 80.000-85.000 το 2023, ενώ σήμερα υπολογίζονται σε 120.000.
Ελεγκτικοί μηχανισμοί υπό ενίσχυση
Οι έλεγχοι έχουν ήδη ξεκινήσει από μικτά κλιμάκια, που περιλαμβάνουν υπαλλήλους των ΔΑΟΚ/ΔΑΟ των Περιφερειών και των Τμημάτων Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχων (ΤΑΑΕ) του ΥΠΑΑΤ, ενώ, όταν απαιτείται, συνδράμει και η Ελληνική Αστυνομία. Οι επιτόπιοι έλεγχοι είναι δειγματοληπτικοί, αφορούν τουλάχιστον το 5% των μη απορριφθέντων αιτήσεων, και εφόσον εντοπιστούν παρατυπίες, επεκτείνονται.
Ταυτόχρονα, τελούν υπό έλεγχο και οι εταιρείες πιστοποίησης. Μετά από καταγγελίες για δύο εταιρείες που εξέδιδαν πιστοποιήσεις με χρόνους-ρεκόρ, ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, διαβίβασε τους σχετικούς φακέλους στον εισαγγελέα. Παρόμοιες καταγγελίες έφτασαν και στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, με τον κ. Τσιάρα να ζητά την επέκταση των ελέγχων του Οργανισμού και να ενημερώνει σχετικά τις εισαγγελικές αρχές.
Προς επανέλεγχο όλο το σύστημα
Όπως δηλώνει στην «Α» ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ, Νίκος Κακκαβάς, η Ελλάδα -όπως όλες οι χώρες της Ε.Ε.- ήταν υποχρεωμένη να προωθήσει τη βιολογική γεωργία μέσω επιδοτήσεων. Ωστόσο, επέλεξε να χρησιμοποιήσει ιδιωτικούς φορείς πιστοποίησης, οι οποίοι δεν εποπτεύονται από το ΥΠΑΑΤ ή τις ΔΑΟΚ, αλλά μόνο από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ – έναν οργανισμό ιδιωτικού δικαίου.
«Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο χωρίς επαρκή έλεγχο, με τις υψηλές επιδοτήσεις να τινάζουν την μπάνκα στον αέρα. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αναγκάστηκε να συγκροτήσει task force από γεωτεχνικούς και κτηνιάτρους ώστε να αναλάβει την εποπτεία του ΕΛΓΟ», σημειώνει χαρακτηριστικά.
«Για να ξέρεις ότι τρως πραγματικά βιολογικά, χρειάζονται ελεγκτικοί μηχανισμοί – και αυτοί σήμερα δεν υπάρχουν. Οι δικοί μας έλεγχοι περιορίζονται στις λαϊκές αγορές», προσθέτει.
Ήδη έχει αποφασιστεί η αποστολή ελεγκτικών κλιμακίων στους φορείς που αναφέρονται στις καταγγελίες, με την υποστήριξη της Οικονομικής Αστυνομίας και υπηρεσιών της ΑΑΔΕ. Σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσει επαναξιολόγηση όλων των πιστοποιητικών φορέων, ενώ έχει ζητηθεί και η ανάκληση αδειών εργαζομένων όπου εντοπιστούν παρατυπίες. Μέχρι την ολοκλήρωση των ελέγχων, «παγώνουν» όλοι οι φάκελοι που έχουν υποβληθεί προς διαπίστευση στο ΕΣΥΔ και δεν έχουν ακόμη εγκριθεί.
Content Original Link:
" target="_blank">
