Μονή Σινά: Μια πρόταση ζωής με παρελθόν 15 αιώνων
Οταν εισέρχεσαι στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, είναι σαν να αφήνεις πίσω σου τον χρόνο του κόσμου και να βιώνεις έναν άλλο ρυθμό ζωής. Στον ναό, που οι τοίχοι του έχουν καταπιεί μια αδιάλειπτη προσευχή 15 αιώνων, υπάρχει μια ζωντανή ενέργεια που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Αποστολή Αίγυπτος: Ζόριτσα Ράσκοβιτς
Οι μοναχοί, εν μέσω των πρόσφατων δυσκολιών από την αμφισβήτηση του καθεστώτος της Μονής, συνεχίζουν και εντείνουν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα του μοναστηριού με τις ακολουθίες και τη διακονία των προσκυνητών και επισκεπτών. Γιατί, εντέλει, αν κάτι χρειάζεται να διασωθεί, δεν είναι απλώς μια «κιβωτός πολιτισμού»· είναι η ζωντανή καθημερινή ζωή ανθρώπων, οι οποίοι μας συνδέουν με μια πρόταση βίου που έχει κρατήσει αιώνες.
Για τους σιναΐτες μοναχούς, η λειτουργική ζωή του μοναστηριού δεν διαχωρίζεται από την προσφορά του στους ντόπιους και από την ανάγκη επιβίωσής του, αλλά αποτελούν ένα αρμονικό όλο. Οπως δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Σινά Δαμιανός: «Εμείς κάνουμε τα δικά μας σχέδια, αλλά έχουμε εμπιστοσύνη στα σχέδια του Θεού, ακόμη κι όταν είναι αδιάγνωστα. Γιατί το μοναστήρι βρίσκεται στο Σινά για το καλό του κόσμου με την έμπρακτη φροντίδα για τους ντόπιους και τους επισκέπτες. Και γι’ αυτό εισπράττουμε ότι ο Θεός φροντίζει το μοναστήρι και προσφέρει επιλύσεις στα προβλήματα που δημιουργούνται ανά τους αιώνες, ώστε να ωφελείται ο κόσμος από το μοναστήρι».
Η επίσκεψη Μάτσουτ
Τη Μονή Αγίας Αικατερίνης επέλεξε για να ολοκληρώσει την επίσκεψή του στην Αίγυπτο (17-21/6) ο πρωθυπουργός της Σερβίας Τζούρο Μάτσουτ, με τον οποίο συνεργάστηκα ως διερμηνέας. Η Αίγυπτος, όπως και η Ελλάδα, αποτελούσε μέρος των πρώτων διμερών επισκέψεών του μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας.
Ο σέρβος πρωθυπουργός, αφού έγινε δεκτός από τον Γκαμάλ Μουσταφά, υπεύθυνο του Ανωτάτου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, προσκύνησε τα λείψανα της Αγίας Αικατερίνης και έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για το μέλλον της Μονής, αφού πληροφορήθηκε για τις δυσκολίες της εξασφάλισης του νομικού της καθεστώτος. Εδειξε επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα χειρόγραφα της Μονής στα γλαγολιτικά, που αποτελούν το αρχαιότερο σλαβικό αλφάβητο, συνδεόμενο με την ιεραποστολή των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Ενδιαφέρθηκε επίσης για τα χειρόγραφα που σχετίζονται με τον άγιο Σάββα, ιδρυτή της αυτοκέφαλης Σερβικής Εκκλησίας τον 13ο αιώνα, τα οποία σηματοδοτούν τις απαρχές του πνευματικού βίου των Σέρβων.
Χειραψία του Τζούρο Μάτσουτ (αριστερά) με τον εκπρόσωπο του διοικητή του νοτίου Σινά υπό το βλέμμα του Αρχιεπισκόπου Σινά Δαμιανού – Φωτογραφία: Σλόμπονταν Μίλιεβιτς
Ο σιναΐτης μοναχός Ιουστίνος ξενάγησε τον κ. Μάτσουτ στους θησαυρούς της Μονής, με τον σέρβο πολιτικό να τονίζει ότι πρόκειται για μια οικουμενική κληρονομιά, για την προστασία της οποίας χρειάζεται να συνεργαστούν όλες οι ορθόδοξες χώρες.
Ο μοναχός Ιουστίνος αποτελεί μια σπάνια μορφή. Τεξανός την καταγωγή, ανακάλυψε την Ορθοδοξία και την πνευματικότητα του Σινά μέσα από τις προσωπικές του αναζητήσεις και διακονεί το μοναστήρι από τη δεκαετία του 1990. Ως υπεύθυνος για τη βιβλιοθήκη, έχει διευκολύνει αποφασιστικά τους ερευνητές και έχει συνεργαστεί με τους επιμελητές εκθέσεων του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης και του Μουσείου Γκέτι του Λος Αντζελες, προκειμένου να λάβουν χώρα οι εκθέσεις που έκαναν το Σινά να λάμψει στην Ανατολική και τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ. Με την ψηλόλιγνη φιγούρα του και τη μακριά γενειάδα, ο μοναχός κινείται με οικειότητα ανάμεσα στους τοίχους και στις σκάλες του μοναστηριού, σαν να μην περπατάει αλλά να αιωρείται.
Απειλή για δύο
Τους μοναχούς βοηθούν πάντα οι περίφημοι Βεδουίνοι της φυλής Γκεμπελία (Βουνίσιοι). Αποτελούν μακρινούς απογόνους των στρατιωτών από τον Εύξεινο Πόντο που έθεσε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ως φρουρούς της Μονής τον 6ο αιώνα. Με την πάροδο των αιώνων έχουν εξισλαμιστεί, αλλά διατηρούν την αγάπη τους για τη Μονή. Ο Βεδουίνος Ιωσήφ, που εκτελεί χρέη οδηγού, μας ξενάγησε στην ευρύτερη περιοχή και μας εξήγησε τις νέες προκλήσεις από την υπέρμετρη τουριστική ανάπτυξη. Από το 2021 η Αίγυπτος προωθεί το σχέδιο «Μεγάλη Μεταμόρφωση» για την τουριστική αξιοποίηση του Σινά. Το αναπτυξιακό αυτό πρόγραμμα είναι καταστροφικό και για τις κοινότητες Βεδουίνων Γκεμπελία, οι
οποίοι ζουν αρμονικά με τους μοναχούς, δεχόμενοι από αυτούς υπηρεσίες περίθαλψης. Οι Βεδουίνοι κινδυνεύουν να χάσουν και αυτοί τα πατρογονικά εδάφη τους και να αφομοιωθούν σε ένα είδος αστικού τουρισμού, στο οποίο είναι τελείως ξένοι. Ο Ιωσήφ επαναλαμβάνει συχνά πως οι μοναχοί ζουν επί 15 αιώνες στο μέρος σε αρμονία με τους Βεδουίνους. Τώρα κινδυνεύει ο τρόπος ζωής και των δύο. Εξάλλου, το σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης δεν αναγνωρίζει προνομιακό χαρακτήρα στην ελληνορθόδοξη κοινότητα, αλλά θεωρεί το Σινά ένα σταυροδρόμι των «αβρααμιαίων» θρησκειών της Βίβλου. Σήμερα οι τουριστικές εγκαταστάσεις έχουν περικυκλώσει μια Μονή που ασφυκτιά, ενώ νέα ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη θα δώσει το νέο αεροδρόμιο του νοτίου Σινά που αναμένεται να είναι έτοιμο εντός 4 μηνών.
Συνεχείς έλεγχοι
Κατά τη διαδρομή προς το αεροδρόμιο του Σαρμ ελ Σέιχ χρειάζεται να σταματούμε πολύ συχνά σε φυλάκια ελέγχου. Ο Βεδουίνος Ιωσήφ, μαθημένος στη διαδικασία, συμπληρώνει διαρκώς με άνεση τα έγγραφα με τα στοιχεία του οδηγού, του οχήματος και των επιβατών. Η βεβαίωση ασφάλειας που προσφέρουν οι αιγύπτιοι στρατιώτες, που δηλώνουν διατεθειμένοι να βοηθήσουν για οτιδήποτε χρειαστεί, αναμειγνύεται με μια αίσθηση ασφυκτικής επιτήρησης από το αιγυπτιακό κράτος.
Η χερσόνησος του Σινά είναι, άλλωστε, πολύ σημαντική για την Αίγυπτο, που επιθυμεί μια αναθεώρηση των Συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ (1978) στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης παρουσίας του αιγυπτιακού στρατού στην περιοχή με άρση ή υποβάθμιση των υφιστάμενων περιορισμών.
Μια άλλη «έξοδος»
Η χερσόνησος έχει, όντως, ανανεωμένη γεωπολιτική σημασία. Στο αεροδρόμιο του Σαρμ ελ Σέιχ συναντούμε πολλούς Ισραηλινούς, οι οποίοι είχαν διαφύγει στην Αίγυπτο κατά τη διάρκεια της ρίψεως βαλλιστικών πυραύλων από το Ιράν προς το Ισραήλ. Στο ταξίδι από το Σαρμ ελ Σέιχ στο Κάιρο και από εκεί στην Αθήνα με συντροφεύει η κυρία Οριτ, η οποία μου διηγείται την ιστορία της.
Περίμενε έξι ημέρες στα σύνορα ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αίγυπτο σε μια πολύτιμη οδό διαφυγής από τους κινδύνους των βομβαρδισμών. Μας περιέγραψε ένα αίσθημα εγκλωβισμού και τον σκοπό της να μεταβεί στην Αθήνα και τελικά στην Κρήτη, όπου έχει αναπτυχθεί μια κοινότητα Ισραηλινών γύρω από τα Χανιά. Η κυρία Οριτ δήλωσε προετοιμασμένη για τις νέες περιπέτειες της ζωής της και θεωρεί την Ελλάδα ως μια διέξοδο μέσω Αιγύπτου.
Η Μονή του Σινά συνδέεται με τη βιβλική μορφή του Μωυσή, ο οποίος οδήγησε τον εβραϊκό λαό στην «Εξοδο» από την Αίγυπτο προς τη «Γη της Επαγγελίας». Σήμερα, όμως, για πολλούς Εβραίους η πορεία είναι αντίστροφη, από το Ισραήλ προς την Αίγυπτο και συχνά προς την Ελλάδα. Αλλά και για τους προσκυνητές και επισκέπτες στο Σινά, η «Μονή της Μεταμορφώσεως» κινδυνεύει πλέον από την κοσμική «Μεγάλη Μεταμόρφωση» του τουρισμού που αδιαφορεί για την παραδοσιακή ζωή αιώνων.
* Η κυρία Ζόριτσα Ράσκοβιτς είναι αρχαιολόγος.
Content Original Link:
" target="_blank">
