Ταμείο Ανάκαμψης: Αδυναμίες διαφάνειας και λογοδοσίας διαπιστώνει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο
Αρκετές αδυναμίες στις επιδόσεις αλλά και τη λογοδοσία και τη διαφάνεια εμφανίζει το Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ύψους 650 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη από την πανδημία, γνωστό ως «Μηχανισμός Ανακάμψης και Ανθεκτικότητας» (RRF), σύμφωνα με σημερινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).
Το ανώτατο ευρωπαϊκό ελεγκτικό όργανο έχει εξαρχής παρακολουθήσει την εφαρμογή του μηχανισμού RRF, από το 2021 που συστήθηκε εν μέσω της κρίσης, χρηματοδοτώντας μέτρα, δηλαδή μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, σε τομείς όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, και το οποίο θα λειτουργήσει έως το 2026.
Υπενθυμίζεται ότι τα κράτη-μέλη, προκειμένου να λάβουν την απαιτούμενη χρηματοδότηση, θα πρέπει να πετύχουν προκαθορισμένα ορόσημα και τιμές – στόχους, που προβλέπονται στα εθνικά τους σχέδια. Ηταν η πρώτη φορά που η Ε.Ε. προσέφυγε σε χρηματοδότηση, που δεν συνδέεται με τις δαπάνες, σε τόσο μεγάλη κλίμακα.
«Το Ταμείο Ανάκαμψης από τον COVID της Ε.Ε. υποφέρει από αρκετές αδυναμίες όσον αφορά τις επιδόσεις, τη λογοδοσία και τη διαφάνεια» σημειώνει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και προσθέτει «παρόλο που το RRF έχει διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ανάκαμψη της Ε.Ε. μετά την πανδημία, οι πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα είναι σπάνιες και δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το πραγματικό κόστος. Ως αποτέλεσμα, δεν είναι σαφές τι πραγματικά παίρνουν οι πολίτες για τα χρήματά τους».
Η Κομισιόν μπορεί να πραγματοποιεί πληρωμές μέσω του μηχανισμού, παρά τυχόν παρατυπίες στις δημόσιες συμβάσεις, εφόσον επιτευχθούν συγκεκριμένα ορόσημα και στόχοι, αναφέρει η σχετική έκθεση. Το παράδοξο, επίσης, είναι ότι εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο έχουν οριστεί αυτοί οι δείκτες, ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν ήδη λάβει σημαντικά κονδύλια, πριν καν ολοκληρωθούν τα έργα. Για παράδειγμα, ενώ το 42% των κονδυλίων έχουν ήδη διανεμηθεί, μόλις το 28% των οροσήμων και στόχων είχαν ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2024, ενώ η λειτουργία του ταμείου θα ολοκληρωθεί τον Αύγουστο του 2026.
«Αυτό ενέχει κινδύνους για τα οικονομικά συμφέροντα της Ε.Ε., καθώς τα κράτη-μέλη ενδέχεται να κρατήσουν τα χρήματα, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί τα πρότζεκτ» αναφέρει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.
Για τον ίδιο λόγο, στελέχη του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου εκφράζουν επιφυλάξεις για την επιτυχία νέων παρόμοιων «εργαλείων» κοινού δανεισμού των 27 κρατών-μελών, καθώς θα εξαρτηθούν από το πόσο αποτελεσματικός ήταν ο μηχανισμός RRF. «Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ε.Ε. πρέπει να αποκομίσουν διδάγματα από τον μηχανισμό και να μην εγκρίνουν κανέναν παρεμφερή μελλοντικό μηχανισμό, χωρίς να έχουν πληροφορίες σχετικά με τα πραγματικά έξοδα και τους τελικούς αποδέκτες, και κυρίως χωρίς να γνωρίζουν με ακρίβεια αν τελικά θα πιάσουν τόπο τα χρήματα των πολιτών», τόνισε η Ιβάνα Μέλετς, μέλος του ΕΕΣ και μια εκ των συντακτών της έκθεσης.
«Για μελλοντικούς προϋπολογισμούς βασιζόμενους στις επιδόσεις, η χρηματοδότηση πρέπει να συνδέεται καλύτερα με τα αποτελέσματα και με σαφώς προσδιορισμένους κανόνες. Διαφορετικά, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται τέτοιο σύστημα», σημείωσε από την πλευρά του ο Γιοργκ Κρίστιαν Πέτροβις, μέλος επίσης του ΕΕΣ.
Το ΕΕΣ τονίζει, παράλληλα, πόσο σημαντικό είναι μελλοντικά προγράμματα δαπανών να σχεδιάζονται και να λειτουργούν με τρόπο που δεν θα αποβαίνει σε βάρος της λογοδοσίας.
Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις, οι δικλίδες «ασφαλείας» του ΜΑΑ εξακολουθούν να μην είναι απαραβίαστες. Για παράδειγμα, η Κομισιόν βασίζεται κυρίως στα κράτη-μέλη για τον εντοπισμό και τη διόρθωση σοβαρών παρατυπιών, όπως και για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους ενωσιακούς και τους εθνικούς κανόνες. Ωστόσο, τα εθνικά συστήματα εμφανίζουν αδυναμίες. Επίσης, το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. δεν μπορεί να επιβάλλει δημοσιονομικές διορθώσεις, όπως ανάκτηση κονδυλίων σε περίπτωση μεμονωμένης παράβασης των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις, παρά μόνον εάν πρόκειται για περιπτώσεις σοβαρών παρατυπιών, όπως η απάτη.
Τα στελέχη του ΕΕΣ, πάντως, ανέφεραν ότι γενικότερα «το σύστημα λειτουργεί» ως προς τον εντοπισμό σοβαρών παρατυπιών και απάτης, λόγω της καλής συνεργασίας εθνικών αρμόδιων αρχών με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που από το 2023 διερευνά περίπου 260 υποθέσεις απάτης σε ολόκληρη την Ε.Ε., ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Δεν εμφανίστηκαν το ίδιο σίγουρa για τη λειτουργία των εθνικών αρμόδιων Αρχών σε όλα τα κράτη-μέλη. «Υπάρχει μια παρεξήγηση ως προς τη διάθεση των κονδυλίων. Κάποια κράτη-μέλη θεωρούν ότι είναι πλέον εθνικά κονδύλια και δεν επιθυμούν έλεγχο των ευρωπαϊκών αρχών», επισήμανε σε σχετική ερώτηση της «Κ» η κ. Μέλετς. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, κάποια κράτη-μέλη εμφανίζουν μηδενικές υποθέσεις απάτης σχετικά με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Content Original Link:
" target="_blank">
